Iran: Cultuur Part I

Wahhaaaaat, Iran???? Is dat wel veilig?? Axis of Evil, State of terror, nucleaire bommen, brandende vlaggen, vrouwen in burqua's etc... Waarom?? Om het nog gekker te maken: het hoofddoel is de beklimming van de hoogste berg (5671 meter) in het Midden Oosten MET SKI'S!

Vlak voordat we de landing inzetten begint de grote verkleedpartij. Overal komen hoofddoekjes vandaan en worden netjes opgedaan. Met make-up worden de laatste correcties aangebracht.
En dan ben ik plots, midden in de nacht, in Teheran, Iran! Daar sta je dan bepakt met ski's en rugzakken, geen sneeuw te bekennen en 20 graden C. Ik word opgevangen door een zeer vriendelijke man van het hotel taxibusje. Over perfecte asfaltwegen (met speed camera's) scheuren we letterlijk naar hartje centrum.
De volgende ochtend verken ik de chaotische bazaar (hopeloos verdwaald), bekijk ik pracht en praal in het national museum en eet ik mijn eerste kebab (iets anders is haast niet te krijgen, hebben we na twee weken geconstateerd....). Opvallend zijn de vele neuspleisters bij zowel man als vrouw. Jawel, de ‘nose-job’, een waar status symbool in de grote steden.
Gelukkig arriveren mijn vrienden (2 man en 2 vrouw) 's nachts en is het reisgezelschap compleet. Toch even wennen aan die hoofddoek, maar de volgende morgen valt het al niet meer op.

We beginnen aan onze rondreis door het land. In een weekje tijd bezoeken we de historische plaatsen uit het grote Perzische Rijk, Shiraz, Yazd en Esfahan. In Shiraz doen we onze eerste indrukken op en bezichtigen geweldige moskeeën, paleizen, bazaars en maken vooral veel contact met de Iraniërs. ‘Welcome to Iran! Where are you from? Holland….nice, flowers!’ Wat een andere beleving dan boze baardenmannen die Amerikaanse vlaggen in de brand steken. Bij een groot tombecomplex, de SHAH-E CHERAGH, moeten onze twee dames verplicht een chador dragen, ofwel een lange doek die je gehele lichaam bedekt. Snel kopen ze dit op de bazaar en met hulp van 20 vrouwen lukt het om zich de juiste ombindtechniek eigen te maken. Het is geweldig om alles om je heen te bekijken en te ervaren. In de Moskee wordt naast het bidden ook rustig gesmst, boekjes gelezen en ‘gechilled’. Vrijheid blijheid is het juiste motto!

We huren een taxibusje naar Persepolis, een fantastische archeologische bezienswaardigheid uit de tijd van Darius de Grote en Xerxes (Achaemeniden periode, ruim 500 voor Christus), de aartsrivalen van de Oud Grieken. Rondstruinend langs Egyptisch/Grieks ogende tempels, zuilen, graftombes, etc. waan je je 2500 jaar terug in de tijd. Indrukwekkend, wat een rijkdom! Vervolgens scheuren we over eindeloos lange woestijnvlaktes en kale, doch inspirerende bergen; her en der een strookje groen. Yazd ligt letterlijk midden in de woestijn. De paar honderd jaar oude binnenstad bestaat enkel uit lemen gebouwen doorkruist door oneindig veel kleine steegjes. Daarnaast torenen felblauw gekleurde moskeeën, volledig gedecoreerd met het fijnste mozaïekwerk, boven alles uit. ’s Middags belanden we, per ongeluk (lang verhaal!) bij mensen thuis en zien plots een heel ander Iran dan we tot nu toe buiten hebben ervaren. Middels een ingebouwde schotel kunnen stiekem alle Westerse televisiekanalen worden ontvangen. Gebaseerd op de geile en hitsige muziekclips kan ik me voorstellen dat er soort van pornografisch walhalla wordt gecreëerd over het Westen. Opium en alcoholische dranken worden ons aangeboden. We slaan dit (uiteraard) af, maar genieten van de enorme gastvrijheid, hartelijkheid en openheid van deze mensen. Er wordt flink commentaar geleverd op het huidige regime, en bekend dat het 10 jaar geleden een stuk vrijer was dan nu. De huidige president Ahmadinejad blijkt enkel een visitekaartje te zijn en heeft niets te zeggen in het land, het zijn echter de schaduwfiguren achter de religieuze leider Ayatollah Khamenei, die de touwtjes werkelijk in handen hebben. Het is duidelijk dat het leven tussen vier muren héél anders is, dan daarbuiten.

Esfahan, de oude hoofdstad, is verreweg de mooiste stad om te bezichtigen met een gigantisch plein omringd door diverse moskeeën, paleizen, oneindig veel bazaars, oude bruggen over een bijna droge rivier. Aan de rivierkant worden traditionele liederen/gedichten gezongen, geklapt en sporadisch gedanst (dit is uiteraard verboden in het openbaar onder het huidige regime!). De vrolijkheid straalt hier duidelijk vanaf, jong en oud, man en vrouw, iedereen vermaakt zich. Een groepje van 5 witte toeristen blijkt ook een attractie te zijn. Binnen de kortste keren zijn we omsingeld door tientallen mensen, waarvan de 1 beter engels kan dan de ander en vele vragen en verhalen om onze oren vliegen. Het is niet zelden lastig om een bepaalde houding aan te nemen. Schud je als man vreemde vrouwen wel een hand of niet, ook als zij het initiatief tonen? Hoe reageer je op klaagzang op de overheid? Wat vertel je over onze blik op het land? Het is in ieder geval duidelijk dat vrouwen hier niet ondergeschikt zijn. De dames werden overal serieus genomen als gesprekspartner, en zolang ze zich aanpasten met een hoofddoek, nergens narigheid ondervonden.

In een achteraf kroegje smaakt de waterpijp-met-appelsmaak prima. Om ons heen lurken daarnaast ook zowel zeer traditionele ‘chador-vrouwen’, als provocerende jonge meiden, zeer zwaar opgemaakt met een minimaal sjaaltje op hun achterhoofd, aan de waterpijp. Wat een contrast! Toeristen zijn amper te bekennen in dit land. Een Iraniër verwoordde de situatie als volgt. “Iran heeft geen problemen met andere landen, maar andere landen hebben een probleem met Iran!” Tja... gezien de berichtgeving in de media is dit gemakkelijk te geloven...

Volgende keer meer betreft het grote toerski avontuur! Enjoy!

(Met dank aan Yvo voor delen van de tekst...)